Crowdshipping - Kosten-effectief en duurzaam
Crowdshipping, crowdsourced delivery, crowd logistics: allemaal synoniemen voor een gestaag groeiende logistieke trend binnen de deeleconomie. In plaats van een koerierbedrijf pikken particulieren bestellingen op om ze via hun favoriete vervoermiddel op bestemming te krijgen. (Dimitri Dewever)
Bpost experimenteerde al in 2016 met Bringr, Colruyt startte in 2018 Apporto, een online netwerk waarbij klanten mekaars boodschappen kunnen leveren, en sinds 2021 is ook Shopopop als grootste Europese crowdshippingplatform actief in ons land. Het concept van die laatste is even simpel als geniaal. Een mobiele app geeft online shoppers de mogelijkheid om allerhande boodschappen tegen een kleine vergoeding thuis te laten bezorgen door een andere particulier uit hun buurt, die zo iets bijverdient. Retailers voegen daartoe Shopopop als leveroptie toe aan hun e-commerceplatform of website.
“We willen hiermee bestellingen maximaal centraliseren en zo verplaatsingen uitsparen: voor efficiëntiewinsten in tijd, geld, verkeersdruk én uitstoot”, verduidelijkt Sacha Buyck, Country Manager Benelux bij Shopopop. “Wanneer mensen sowieso passeren op een bepaald traject is het voor hen een kleine moeite om één minuutje halt te houden om een bestelling op te pikken en af te leveren. Minder kilometers betekenen minder uitstoot, minder files en een betere luchtkwaliteit.”
Iedereen koerier
De ‘particuliere koeriers’ die leveringen verzorgen zijn in de praktijk vaak mensen die binnen hun woon-werkverkeer op gepaste dagen en tijdstippen een vaste route afleggen, maar het kunnen ook mensen zijn die toevallig – éénmalig – in de buurt zijn. Bij een bestelling zoekt de app een geschikte bezorger uit de buurt die op zijn of haar route de levering kan afwerken. Daarbij wordt maximaal vermeden dat mensen moeten omrijden of een omweg moeten maken om een bestelling op te halen en af te leveren.
Bezorgers krijgen in ruil een kleine vergoeding (minimum vijf euro) die varieert naargelang de afstand, de grootte en de ‘moeilijkheid’ van de levering, zoals een pakket afleveren op de tweede verdieping. “We streven ernaar om klaargemaakte bestellingen in 120 tot maximum 180 minuten op hun eindbestemming te krijgen”, zegt Sacha Buyck. “Hoe meer mensen toetreden tot ons netwerk, hoe gerichter dat tijdsvenster realiseerbaar is. Met deze flexibiliteit kunnen mensen ook doelgericht kiezen om hun bestelling geleverd te krijgen op het moment dat ze thuis zijn: ook dat bespaart onnodige ritten voor tweede of derde aanbiedingen, zoals dat vaak gebeurt via andere leveringsdiensten.”
Retailers en transportmodi
Vandaag telt het Shopopop-netwerk in de Benelux meer dan 5.000 actieve particuliere koeriers, dat zijn mensen die zich niet louter geregistreerd hebben, maar ook effectief leveringen uitvoeren. Samen voeren ze gemiddeld 60.000 leveringen per jaar uit. Enkele honderden handelaars bieden de afleverservice aan. Daar zitten grote ketens bij zoals Colruyt, Carrefour en Cora, maar ook lokale zelfstandige retailers, waaronder groente- en drankenhandels. “Retailers betalen een kleine vergoeding aan Shopopop per verwerkte zending, die varieert onder meer naargelang het aantal zendingen”, vertelt Sacha Buyck. “De prijs wordt per land en regio bepaald. Sowieso is dit een lager bedrag dan wat retailers zouden betalen indien ze de service in eigen beheer zouden aanbieden.”
In principe zijn alle producten leverbaar die in een auto of bestelwagen passen. De grens ligt bij grotere, zwaardere producten. “Voor de levering van wasmachines of koelkasten is onze service niet bedoeld”, klinkt het. Wie een bestelling plaatst, kan ook een voorkeur opgeven qua transportmiddel. Daarbij kan gekozen worden uit een auto of bestelwagen, maar ook voor een fiets of zelfs een voetganger. Sacha Buyck: “Momenteel worden meer dan 90% van de leveringen via ons platform uitgevoerd met de wagen. We voorspellen echter wel een grotere verschuiving richting fiets de komende jaren, onder meer omdat steeds meer steden de wagen weren uit hun centra. Tegelijk is er een grote opmars bezig op vlak van cargobikes en dergelijke, waar ook grotere leveringen mee uitgevoerd kunnen worden.”
Sociale en maatschappelijke impact
Crowdshipping heeft ook een sociale impact. Want een essentieel onderdeel van de filosofie van Shopopop is dat er enkel met particuliere bezorgers gewerkt wordt. “Wij focussen op het maximaal benutten van bestaande verplaatsingen door particulieren. Dat maakt ons fundamenteel verschillend van flitskoeriers of professionele bezorgers als Deliveroo en UberEats”, verklaart Sacha Buyck. “Bovendien hebben zij een zekere schaalgrootte nodig om rendabel te zijn, wat maakt dat ze in de praktijk enkel in de grotere steden van ons land actief zijn.”
Dat geldt niet voor het Shopopop- model, dat in principe overal toepasbaar is, ook in kleinere steden en gemeenten. “Overal waar er mensen zijn, kan er geleverd worden.” Voor mensen met een afstand tot de arbeidsmarkt kan het oppikken en leveren van bestellingen bovendien een vorm van integratie betekenen. Gepensioneerden halen er sociale contacten uit. En studenten krijgen via crowdshipping een financieel duwtje in de rug. “Dat is een win-winsituatie voor alle partijen”, legt Sacha Buyck uit. “Voor de samenleving, de handelaars, de consumenten én de koeriers.”
Shopopop brengt momenteel volop de uitgespaarde CO2-impact van leveringen via zijn platform in kaart. Die cijfers zullen in de loop van 2024 gepubliceerd worden. Sowieso is het potentieel enorm. “Mochten 12 miljoen Belgen zich aansluiten bij ons netwerk, dan telt ons land ineens evenveel potentiële bezorgers en sturen we minder wagens de baan op die enkel gebouwd en aangekocht zijn om leveringen mee uit te voeren”, besluit Sacha Buyck.
Dit artikel is verschenen in Top 5.000, die beschikbaar is in pdf.