In de Marge van Top Transport: na covid liggen de kaarten anders
Voor het virus opdook, kampte de sector met een overaanbod, waar vooral de kleine ondernemingen onder leden. Een jaar later kan de sector de vraag nauwelijks nog bijhouden. (Tony Coenjaerts)
Nooit eerder waren er in ons land zoveel vervoerders (10.491) of voertuigen (86.131) bestemd voor transport. Bijna 5.000 vacatures voor chauffeurs geraken niet ingevuld. Ze zijn helaas de duurste van Europa, niet door hun lonen, maar door wat ze kosten, ook al is dat voor één keer niet het probleem. In heel Europa is er een tekort aan chauffeurs en het Britse bureau Transport Intelligence schat het gebrek voor heel Europa op 400.000 personen. Met een verouderende bevolking en een beroep dat weinig aantrekkingskracht uitoefent op jongeren, is het probleem uiteraard niet nieuw. Het coronavirus heeft iedereen echter verrast en vormde in zekere zin de katalysator van een verandering die niemand verwachtte. Daardoor zijn de markttrends met drie tot vier jaar versneld. De e-commerce is zeer sterk toegenomen, waardoor het volume te behandelen verzendingen fors groeide, net als de sorteercentra. De automatisering van taken, de vraag naar realtime informatie over pakjes en het overzeese goederenvervoer kenden eveneens een sterke stijging. In haar laatste jaar als autonome instelling heeft de haven van Antwerpen 240 miljoen ton goederen overgeslagen. Dat is 3,8% meer dan in 2020 en zelfs lichtjes beter dan in 2019, een jaar waarin na zeven jaar van ononderbroken groei nochtans een absoluut record werd opgetekend.
Ook aan containers komt er stilaan een gebrek, al gaat het volgens specialisten eerder om een probleem van drukte in de havens dan om een tekort. Bij het luchtvervoer tekent zich dezelfde trend af. Terwijl het luchtvrachtvervoer in 2020 tegenover 2019 met 15% afnam, was er een jaar later sprake van een toename met bijna 50% tegenover datzelfde jaar 2019, hoofdzakelijk via de luchthaven van Luik. Bij het passagiersvervoer was er echter sprake van een regelrechte ondergang. Met 77% minder reizigersvervoer laat Brussels Airlines een verlies van 386 miljoen euro optekenen. Voor TUI gaat het om een daling met 40% en een verlies van 191 miljoen euro. Het zijn de twee grootste verliezers van het geanalyseerde boekjaar. De grootste winst (369 miljoen) boekte Euronav. Dat valt te verklaren door een tekort aan olietankers toen Saudi-Arabië in 2020 plots de productie opdreef om op te kunnen tegen de OPEC+-landen, waaronder Rusland, die afspraken om twee maanden lang de wereldwijde productie van ruwe olie te beperken. Dat is de enige spectaculaire vooruitgang in ons klassement, waar heel wat grote verliezen tegenover staan, zodat de totale nettowinst van de ondernemingen uit onze Top nog slechts een derde bedraagt van die in de vorige editie.
De ene Post is de andere niet
Toen DHL in 2017 zijn nieuwe sorteercentrum op Brussels Airport in gebruik nam, mikte het bedrijf op een groei van 8%. Sinds de intrede van het coronavirus presteerde het echter heel wat beter. Het anticipeerde dan ook op een overbezettingsrisico en huurde via Prologis 10.000 m2 ruimte in de onmiddellijke omgeving. Naast DHL is ook Deutsche Post in ons land aanwezig via Pharma Logistics (omzet 359 miljoen), dat een zestigtal klanten bedient vanuit zijn opslagplaatsen in Huizingen, Lot en Boortmeerbeek.
Voor een groep als DPD vertaalden de gewijzigde gewoonten zich in de levering van een half miljard extra pakjes, met een dagrecord van 13,9 miljoen pakketten op Cyber Monday (30 november) 2020. Het bedrijf investeerde in ons land dan ook ongeveer 60 miljoen euro, wat 500 banen zal opleveren, in het bijzonder via de bouw van een sorteercentrum in Vilvoorde, dat 60 miljoen pakjes per jaar kan verwerken. Het zou in mei 2022 van start moeten gaan. Met een geconsolideerde omzet van 11,3 miljard euro genereert DPD iets meer dan een derde van de inkomsten van La Poste française, waar de groep deel van uitmaakt.
Post NL opende eind vorig jaar twee nieuwe opslagplaatsen, in Oevel en in Desteldonk, waarmee ons land negen installaties van dat type telt. In Willebroek opende begin dit jaar een nieuw sorteercentrum, dat goed is voor zowat 400 banen. In de herfst volgt een tweede sorteercentrum in Oost-Vlaanderen. Active Ants, een recent opgerichte dochter van bpost, wil niet achterblijven en opende in september 2021 eveneens in Willebroek een fulfillmentcenter, waar 50 robots actief zullen zijn. Daarnaast opent het in de herfst in Amsterdam via Dynalogic een nieuw, 14.000 m2 groot distributiecentrum. De Nederlandse groep Dyna, die in 2017 door bpost is overgenomen, stelt bijna 2.000 personen tewerk. Binnen bpost namen de Europese en Aziatische logistieke activiteiten met 32% toe, waardoor ze goed waren voor een kwart van de geconsolideerde omzet voor 2020.
Ondanks de brexit blijft de Britse post actief in ons land en het bedrijf is zelfs via zijn Belgische filiaal één van de belangrijkste sponsors van de Rode Duivels. In Wijnegem opende GLS Distribution in april 2021 een nieuw depot waar meer dan 10.000 pakjes per dag kunnen worden behandeld. Geconsolideerd realiseerde GLS in 2020 een omzet van 3,6 miljard euro.
Limburgse expansie
Essers blijft zijn roots trouw en bouwt momenteel in het Limburgse Lommel 150.000 m2 aan opslagplaatsen. Het deed bovendien in 2020 de grootste overname uit zijn geschiedenis: de Nederlandse groep Meeus, goed voor 411 werknemers en een omzet van 57 miljoen. Die laatste is in Bergen-op-Zoom gevestigd en heeft zich gespecialiseerd in het multimodale vervoer van vloeibare chemische producten, net als het in 2020 overgenomen Frans- Noorse Tank Management en Huktra in Zeebrugge, dat twee jaar eerder bij de groep kwam. Voor Essers past het vervoer van vloeibare chemische producten in een strategisch plan dat wordt gekenmerkt door de overname in 2021 van het Spaanse Coral Transport & Logistics. Geconsolideerd realiseerde Essers in 2020 een omzet van 779 miljoen euro. Enkele maanden later nam het zijn nieuwe maatschappelijke zetel in Genk-Noord in gebruik.
Alders, die andere snelgroeiende transporteur uit Limburg, hergroepeerde de recent overgenomen ondernemingen – Marcel Depaire, Hasaerts Intermodals – en het in 2020 al verworven Vandenbroeck onder één merk: Altrea. Geconsolideerd realiseerde Altrea in 2020 een omzet van 80 miljoen euro. Eind vorig jaar kwam het in Schelle gevestigde Trafuco bij de groep. Trafuco had eerder aan de groep Van Moer het in containervervoer gespecialiseerde NDB Logistics overgelaten. De alomtegenwoordige Van Moer Group werd al twee keer het hof gemaakt door de Antwerpse magnaat Fernand Huts, maar in juni 2021 kreeg de Antwerpse groep Ackermans & van Haaren (AvH) de kans om 12,5 miljoen euro in de groep te investeren en zo 21,7% van het kapitaal te verwerven. Naast NDB Logistics nam Van Moer in 2021 de Antwerpse transporteur Bertels International over, net als TTB (Trimodal Terminal Brussels), de containerterminal van de Brusselse haven. Tegelijkertijd besliste die laatste om haar containerterminal uit te breiden en de capaciteit van 50.000 tot 120.000 TEU (twintig-voet containermaat) te verhogen. In 2020 realiseerde Van Moer een omzet van 186 miljoen euro. Begin dit jaar kreeg het ook in Duitsland voet aan de grond met de overname van Holstieger GmbH, dat in het Ruhrgebied gevestigd is.
Beleggingsfondsen
Het in transport van voedingsmiddelen gespecialiseerde Sitra zag zijn geconsolideerde omzet in 2020 dalen van 150 tot 121 miljoen euro als gevolg van de deconsolidatie van de Nederlandse groep Amerongen Kamphuis, die in dezelfde sector actief is. Omdat hij streefde naar een omzet van 200 miljoen euro en tegelijkertijd noordwaarts wilde uitbreiden, nam de Ieperse transporteur er een participatie van 50% in. Dat verliep echter niet zoals verhoopt: in oktober 2021 werden twee vennootschappen van de Nederlandse groep failliet verklaard en de aandelen die Sitra Nederland Holding bezat, werden verkocht. Eind 2021 nam Creafund, een investeringsfonds dat in handen is van verscheidene Vlaamse ondernemersfamilies die behalve hun middelen ook hun netwerken inzetten, een participatie van 50% in het kapitaal van Sitra, dat zo weer met groei wil aanknopen.
Manuport Logistics, dat zijn moederbedrijf op Cyprus heeft, deed met de integratie van het Turkse bedrijf Mira Transport Services de grootste overname uit zijn geschiedenis. Om zich opnieuw beter op zijn logistieke en verhuizingsactiviteiten te concentreren, liet Gosselin de hijs- en omslagactiviteiten van zijn dochter Heavy over aan Samoco, een dochter van de groep Sarens. Gosselin, dat een geconsolideerde omzet van 275 miljoen euro realiseerde, nam de vroegere site van Milcobel – 65.000 m2 langs het Albertkanaal in Schoten – over, net als de Belgische verhuisfirma Meys (Brasschaat) en het eveneens in verhuizingen actieve Nederlandse UniMove Rotterdam. In 2020 sloot de groep een contract voor vier jaar met de Belgische regering voor de internationale verhuizingen van personeel van meerdere federale diensten. Sarens, dat in 2020 het honderdjarige bestaan vierde, zag het jaar daarop hoe Luc Tack, die al aandeelhouder was van Picanol en Tessenderlo, via zijn persoonlijke holdingmaatschappij Begoos de participatie (22%) overnam die sinds 2011 in handen van het investeringsfonds Waterland was. Met een geconsolideerde omzet van 628 miljoen euro heeft Sarens de crisis goed doorstaan, maar het zag zijn resultaat (-14 miljoen) door aanzienlijke koersverliezen sterk dalen. In 2021 stapte Waterland eveneens in het kapitaal van Dematra om de groei te stimuleren van de onderneming uit Nazareth, die 120 personen tewerkstelt en in 2020 een omzet van 24 miljoen euro realiseerde.
Is het een onrechtstreeks gevolg van covid, waardoor in 2020 de wereldwijde autoproductie met 15,8% daalde? In elk geval staat sinds midden vorig jaar Gefco te koop, waarvan het Belgische distributiecentrum in het Henegouwse Gellingen naast de installaties van Colruyt ligt. Het waren de aandeelhouders die over de verkoop beslisten: de Russische spoorweggroep RZD (75%) en de autogroep Stellantis (25%), die uit de fusie van de groepen PSA en Fiat Chrysler ontstond. Gefco, dat in autologistiek gespecialiseerd is, zag zijn geconsolideerde omzet in 2020 van 4,7 tot 3,8 miljard euro dalen.
Dit artikel is verschenen in Top Transport die beschikbaar is in pdf.
Interesse in een sectoranalyse?
De SectorTop is een analyse van de 50 grootste ondernemingen uit een specifieke sector. U krijgt rankings en grafieken voor 30 kerncijfers en ratio's op het vlak van rentabiliteit, solvabiliteit, liquiditeit en toegevoegde waarde. Nadien nemen we elk bedrijf afzonderlijk onder de loep, met de individuele trend per kerncijfer en mediaan van de sector. Info en bestellen