Edito Trends Top Industrie: Clair-obscur
“We hebben donker nodig om licht te zien.” Dat is één van de quotes waarmee we onszelf al eens moed inblazen wanneer het wat minder gaat. Toch lijkt het voor onze industrie steeds moeilijker om signalen van opklaringen te zien terwijl er aan duister geen gebrek is. Dat fenomeen is niet van gisteren en niet enkel ons land deelt in de klappen. Zo luidde het Europees Verbond van Vakverenigingen de alarmklok over een verlies van 853.000 banen in de Europese maakindustrie in de periode 2019-2023.
In ons land regent het berichten over het terugschroeven van productie, maakt technische werkloosheid plaats voor naakte ontslagen, zou er een tsunami van reorganisatieplannen op ons afkomen en wordt de lopende band zelfs bij gerenommeerde parels van weleer definitief stilgelegd. Voor 2024 noteren we bij Trends Business Information 504 faillissementen in de industrie, tegenover 450 in 2023 of een stijging met 12%. Het totale aantal stopzettingen (4.179) ligt 6% lager dan in 2023 maar 5% hoger dan in 2022.
Perfecte storm
In rustiger vaarwater wordt het gat van verdwenen bedrijven ruim dichtgefietst door starters. Terwijl de netto-populatie in onze industrie tot en met 2022 toenam, daalde die zowel in 2023 (-331) als 2024 (-499). Wie fietst, weet dat het peloton bij felle tegen- of zijwind best talrijk genoeg is om tijd goed te maken. Uit onze klassieke Blik achter de Balansen blijkt alvast dat de financiële barometer bij heel wat bedrijven voor te veel kerncijfers in het rood gaat. In de wandelgangen klinkt het dat bedrijven massaal ontslag- en reorganisatieplannen voorbereiden.
Zowel ondernemers als federaties noemen de huidige context een perfecte storm en vragen naar maatregelen voor competitieve ademruimte rond energietarieven, loonkost, regelgeving en vergunningsbeleid. We maken dan vergelijkingen met landen als China en de VS. Tegelijkertijd is het ook binnen de EU vaak eerst hens aan het eigen nationale dek en dan aan dat van de Europese vloot. Zo trekken Vlaamse bedrijven naar Noord-Frankrijk omwille van vlottere vergunningen, aanlokkelijke subsidies en beschikbare gronden om hun productie neer te planten.
Lichtjes
Veel stemmen halen hoopvol aan dat de industrie niet het probleem is maar juist de oplossing, met de verwijzing dat we op vlak van innovatie goed blijven scoren. Toch waarschuwt Agoria dat de slechte situatie niet enkel in onze technologische maakindustrie zit, maar ook in de IT-sector. Het besef dat de cluster zich meer dan ooit moet heruitvinden lijkt alvast rijp bij alle stakeholders. Regeringen nemen initiatieven, van geld vrijmaken om ontslagen op te vangen en aan een nieuwe job te helpen tot een heus Industrieforum. Daarbij “moet defaitisme wijken voor het geloof in opportuniteiten, binnen het algemene belang rond wonen, landbouw, industriële kmo’s”.
Misschien ligt er inspiratie bij onze Trends Gazellen want 17% van de groeibedrijven die dit voorjaar hun nominatie op basis van boekjaar 2023 – relevante nuance – in ontvangst nemen, zijn actief in de industrie. Regionaal zijn de bloemen voor Henegouwen (28%), gevolgd door Luik (24%) en West-Vlaanderen (23%). Ondanks de haven komt Antwerpen pas op de 9e plaats (12%). “Zie ik de lichtjes van de Schelde”, een passage uit een zeemanslied dat hoop uitstraalt. En dat in een perfecte storm… Hoe ging die wijsheid weer rond het bepalen van de windrichting en de stand van je zeilen?
(Tommy Browaeys - Publisher)
Trends Top Industrie zit vandaag bij Trends Magazine en is beschikbaar in PDF.
