Woord vooraf Top 5.000 - Met de grove borstel

Had u verwacht dat de schoorsteenveger vandaag niet zou weten waar eerst zijn borstels aan elkaar te schroeven zodat de houtkachel voldoende trek houdt? We zijn op zoek naar manieren om goedkoper te verwarmen, nu de energieprijzen de (oorlogs)pan uitswingen. De centrale verwarming  gaat een graadje lager of wordt uitgeschakeld en maakt hier en daar plaats voor mobiele stookoliekacheltjes.

Zal de elektrificatie van het wagenpark vertragen, nu elektrisch rijden duurder is dan op diesel of benzine? Eigenaars van bedrijfswagens krabben zich achter de oren omdat hun werkgever niet de reële kost per kWh terugbetaalt maar het soms lagere gemiddelde tarief volgens energieregulatoren. Werknemers die zich op blijvend telewerk verheugden, willen terug naar kantoor om het thuisverbruik te beperken. Werkgevers die teams opnieuw meer richting kantoorwerk trokken, duwen ze nu al eens naar huis. Duurzaamheid blijkt nog vaak eerder een zaak van de portemonnee dan van het milieu. De klimaatopwarming kan in de koelkast, zo lijkt het.

Voor eigen deur vegen

Euro’s worden omgedraaid en langer in eigen beurs gehouden. Terwijl in de nazomer van 2021 nog 30% van de bedrijfsfacturen op tijd betaald werd, is dat nu gezakt naar 21%. Bovendien is de betalingstermijn voor 19% van die facturen ruim 90 dagen verstreken, tegenover 15% een jaar geleden. Zo kan de ene onderneming door een andere mee onder de mat geveegd worden, aangezien ook voor de handelsketting al eens geldt dat ze zo sterk is als de zwakste schakel.

Met 7.027 faillissementen tot en met het derde kwartaal ligt het totale aantal nog steeds lager dan voor de pandemie. In juni 2022 noteerden we 1.134 vonnissen, wat voor de eerste keer meer is dan dezelfde maand in de voorbije vijf jaren. September kunnen we als een normale maand (1.008) beschouwen en voor oktober blijven we net onder de 1.000. Vraag is in welke mate we door de hernieuwde overheidsmaatregelen naar aanleiding van de energiecrisis opnieuw in een enigszins kunstmatig momentum terecht zullen komen qua statistieken.

Zandstorm

Er kondigt zich in ieder geval al even een stevige zandstorm aan, met massaal veel handelszaken die er spontaan de brui aan geven, terwijl ze de covid-jaren nog doorspartelden. Het aantal stopzettingen lag per eind september 6% hoger dan in 2019. Tegenover 2018 is dat zelfs 21%. Een trend die zich in oktober doorzet.

Er waren tijdens de eerste drie kwartalen van 2022 in ieder geval 92.417 ondernemers moedig genoeg om een eigen bedrijf te starten. Dat zijn er minder dan vorig jaar maar meer dan voor de pandemie.

Ons land telt ruim 1,6 miljoen actieve bedrijven, het hoogste aantal ooit. De 5.000 grootste staan in deze Top. Als we hun financiële gezondheid onder de loep nemen, zien we een laag risico op faillissement bij 64% en een aanvaardbaar risico bij 25%. Voor 11% van de bedrijven ziet de situatie er net wat minder rooskleurig uit. 3 ondernemingen worden met een ernstig incident geconfronteerd. Ze tellen op dit moment samen 3.267 werknemers, die ongetwijfeld hopen dat er alsnog witte rook uit de schoorsteen komt.

De loonindexering die er in januari aankomt, is een welgekomen ondersteuning voor de koopkracht van gezinnen. Voor veel ondernemingen is het een ferme extra pil om te slikken, die voor sommige tot de ietwat absurde situatie zal leiden dat er jobs sneuvelen terwijl ze nog maar net op zoek waren naar nieuwe medewerkers om te groeien. Er zal flink in de businessplannen geveegd worden. Je kan niet blijven stoken terwijl de schouw langs binnen aankoekt. De angst voor een grove recessieborstel heerst.

Tommy Browaeys

Top 5.000 zit op 17 november bij Trends Magazine en is digitaal beschikbaar.