Edito Top Bouw: Van lego kan je alles maken
Net als de industrie krijgt ook de bouw een prominente en minder benijdenswaardige rol in de economische onheilsberichten en negatieve statistieken. En die naakte realiteit liegt er helaas niet om. Zo laten de negatieve cijfers die de beroepsfederaties de voorbije jaren zien ook hun sporen na in de analyses van Trends Business Information. De stijgende trend van het aantal stopzettingen zet zich door en nestelt zich in 2024 op 14.179 (+6%). Op het vlak van faillissementen is de evolutie nog verontrustender: met 2.684 bouwbedrijven die op de fles gingen, noteren we een stijging van 17% tegenover 2023 en maar liefst 30% in vergelijking met 2022.
Het klopt dat niet enkel de bouw in zwaar weer vertoeft. Daarom namen we ook de falingsratio onder de loep. Die meet de verhouding tussen het aantal faillissementen en de populatie actieve bedrijven. Helaas zien we ook hier dat de bouw met 1,49% opvallend slechter scoort dan het gemiddelde voor alle activiteiten (0,72%). Ondanks de vele slachtoffers zijn onze bouwbedrijven er de voorbije 10 jaar wel in geslaagd om de totale actieve populatie jaarlijks met gemiddeld 4.327 spelers aan te dikken. Toch zien we ook hier een minder fraai beeld. Want het aantal starters kalft af, zodat de netto-evolutie in 2024 bijna tot nul herleid wordt (+130).
Bouwers aan morgen
Industrie en bouw hebben nog iets met elkaar gemeen. Of men het nu groene golf of duurzame transitie noemt: beide worden steevast zowel één van de oorzaken als een onmisbare schakel in de oplossing genoemd. En zo glijdt er toch wat hoop in de boodschap. Misschien niet voor meteen maar zeker op wat langere termijn. Geen enkele andere sector kan ‘bouwen aan morgen’ via een kalkeerpapiertje zowel letterlijk als figuurlijk op zichzelf leggen. Inclusief de lange lijst met uitdagingen rond betaalbaar wonen, ecologische voetafdruk, energie-efficiëntie en circulariteit. Zo zal de renovatiesnelheid flink opgetrokken moeten worden om die fameuze klimaatneutraliteit tegen 2050 te halen. En om een wooncrisis te vermijden, zullen we de komende vijf jaar een paar 100.000 woningen moeten bouwen. Dat de sector een voortrekkersrol wil spelen, blijkt uit een aantal trends waarover u verder in deze Top Bouw leest: herbestemming kantoorgebouwen, upcycling verouderd vastgoed, circulaire platformen voor bouwmaterialen en off-site bouwen.
Bouwers van morgen
Af en toe duiken er eenvoudige oplossingen voor complexe problemen op. Zo herwinnen de ooit wat scheef bekeken prefab-constructies terrein om op een aantal van die uitdagingen in te spelen. Het lijkt alsof we net als vroeger met legoblokjes aan de slag gaan en tot creatieve constructies komen wanneer we de bijgeleverde plannen loslaten en out-of-the box kijken. De beroemde blokjesbedenker pakte ooit uit met de slogan ‘dat je van lego alles kan maken’ en wilde de toekomstige generatie bouwers inspireren. Vermoedelijk zonder in het achterhoofd te hebben dat huizen bouwen in bepaalde deelsegmenten meer dan ooit zou gaan lijken op zo goed als kant-en-klare blokjes leggen. Waarbij de puzzel aangepast kan worden naarmate de behoefte evolueert. Uiteraard kunnen we lang niet alle stevige issues zo eenvoudig aanpakken. En ondernemen is geen kinderspel. Maar toch: laten we de bouwers van morgen zo vroeg mogelijk prikkelen, alle kansen geven om de rol die ze later opnemen mee vorm te geven. Want in die instroom ligt misschien wel de grootste uitdaging.
(Tommy Browaeys - Publisher)
De nieuwe Top Bouw zit bij Trends Magazine van 20 februari en is beschikbaar in pdf.
